Voor veel Islamitische ouders is het een moeilijke keuze. Je wil op hadj gaan maar wat doe je met je kinderen? Neem je je kids mee of laat je ze een paar weken achter? Vandaag vertellen zes mama’s over hun voornemens en ervaringen. En ze geven natuurlijk hun persoonlijke adviezen.

Op hadj gaan met of zonder kinderen?

Maak kennis met de mama’s:
1. Soraida. Zij gaat dit jaar in sha Allah op hadj en heeft vier kinderen (8, 6, 4 en 2 jaar)
2. Sabah. Zij gaat dit jaar in sha Allah op hadj en heeft een dochter van 8 maanden
3. Sumeya. Zij ging in 2014 op hadj, haar dochter was toen bijna 1 jaar
4. Oum Bilal. Zij ging in 2013 op hadj, haar kinderen waren toen 8,6 en 4 jaar
5. Farah. Zij ging op hadj toen haar drie kinderen 6 en 4 jaar (tweeling) waren
6. Rachida. Zij ging in 2010 op hadj, haar kinderen waren toen 3 en 1 jaar

Soraida vertelt:

Dit jaar ga ik in shaa Allah op Hadj. Ik heb vier kinderen van acht, zes, vier en twee jaar. Wij hebben besloten om onze kinderen achter te laten bij mijn moeder en zusje.

Het lijkt mij veel te druk om kinderen mee te nemen op hadj. Natuurlijk had ik ze graag meegenomen maar ik wil alle rituelen zo goed mogelijk doen in alle rust en tijd die ik in shaa Allah kan nemen. Zonder kinderen gaan heeft dus als voordeel dat wij meer ibaadat kunnen doen omdat je je aandacht niet hoeft te verdelen.

Gelukkig kan ik dagelijks contact onderhouden via apps zoals imo en whatsapp. Zonder deze mogelijkheden denk ik dat ik mijn kinderen teveel zal gaan missen. Ik vind het wel erg jammer dat ik niet alle handelingen rondom de hadj aan ze kan laten zien.

Mijn advies aan een mama die op hadj wil gaan: ik heb bewust gewacht tot mijn kindje 2,5 jaar was en makkelijk kon achterlaten bij oma en tante. Ik heb de Umrah gedaan met mijn zoontje, hij was toen zeven maanden en dat ging perfect Alhamdoelillaah. Het was een voorbeeldig kind en hij wist zich goed aan te passen.
Om zo goed mogelijk hadj te doen zou ik niet met kleine kinderen onder de 8 jaar gaan, zodat je geconcentreerd alles zo goed mogelijk kan doen en zoveel mogelijk tijd kan doorbrengen in ibaadat in de moskeeën. Wil je toch je kind meenemen zou ik alles zo goed mogelijk proberen te plannen en te doen, maar goed Allah is de planner hè. Pas je aan je kind aan, neem op tijd pauzes, en eet en drink op tijd.

Sabah vertelt:

Ik ben een mama van een dochter van acht maanden. In sha Allah ga ik dit jaar op hadj, dan zal mijn dochter ongeveer 1 jaar zijn. Ik zal haar achterlaten bij mijn ouders en kies en dus bewust voor om haar niet mee te nemen. Natuurlijk onderhouden wij wel contact via telefonie en internet.

Vorig jaar ben ik op Umrah geweest en er waren medereizigers met kinderen. Ik zag dat het zoveel voor de ouders als voor de kinderen vermoeiend was door de hitte en drukte. Hierbij moet je bedenken dat het tijdens de Umrah rustiger is dan tijdens de Hadj.

Het voordeel om op Hadj te gaan zonder kinderen is dat je echt bezig met je aanbidding en vergeet wat gebruikelijk is in je dagelijkse leven. Als je je kind meeneemt moet je continu het kind in de gaten houden, dit ik lastig als je bijvoorbeeld gaat bidden in de moskee. Zorg er dan maar voor dat je kind stil blijft zitten en anderen niet lastig valt.

Ik sta natuurlijk stil bij het feit dat je niet weet of je daadwerkelijk ook weer terugkeert. Toch vind ik dat we dit moeten doen, we zijn nu jong en fit. Hoe ouder je wordt, hoe zwaarder de Hadj zal worden. Natuurlijk zal ik mijn dochter wel missen maar ik heb vertrouwen in Allah want het is Zijn wil dat we op Hadj mogen gaan. Het is niet voor iedereen weg gelegd om deze bedelvaart te maken.

Sumeya vertelt:

Toen ik en mijn man op hadj gingen in september 2014 hadden wij een dochter van 11 maanden achtergelaten bij mijn moeder. In onze afwezigheid is zij 1 jaar geworden. Omdat zij nog zo klein was, konden zij geen telefonisch contact onderhouden maar we kregen wel regelmatig foto’s toegestuurd via Whatsapp. Mijn moeder hield ons op de hoogte met hoe het met ons kind ging.

Wij hadden haar niet meegenomen vanwege verschillende redenen. Als je een kind meeneemt dan kan je niet met die gemak bidden als zonder een kind. Ritme qua eten en slapen is onregelmatig, waardoor het lastig is met kinderen. Daarnaast was onze dochter de drukte niet gewend. Met hoge temperaturen hebben we soms gebeden of tawaf gedaan, hier zou onze dochter niet tegen kunnen. Ook de nachten die je in tenten doorbrengt zijn heel moeilijk voor de kinderen. Het is daar best warm en er zijn geen degelijke maaltijden.

De nadelen om zonder ons dochter te gaan waren, dat wij haar veel gemist hebben. Als wij opnieuw een keuze mochten maken dan zouden we toch onze dochter achter laten. Ik zou uit ervaring aan iedereen adviseren om kinderen onder 12 jaar achter te laten, dit is beter voor zowel voor de kinderen als de ouders.

Oem Bilal vertelt:

Toen ik op hadj ging, liet ik mijn drie kinderen (8,6 en 4 jaar) achter. Mijn moeder en zus verbleven voor een periode van vier weken in onze woning zodat de kinderen in hun eigen thuis omgeving konden blijven. Wij onderhielden contact met elkaar via Facetime en bellen.

Ik heb ervoor gekozen om mijn kinderen achter te laten omdat de hadj een verplicht onderdeel is van het geloof en het veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Je moet er volledig op gefocust zijn, met kids gaat dat moeilijk. Daarbij hebben mijn kids gewoon school en kunnen ze niet weken weg blijven. Ik ben persoonlijk ook van mening dat hadj zwaar is voor kinderen, de hitte en het veel lopen en urenlang bidden kan de kinderen uitputten.

Het voordeel van alleen gaan is absoluut dat je volledig toegewijd bent aan je bedevaart, dus als we hele nacht in Masjid Haram wilden doorbrengen met dhikr en gebed dan kon dat ook gewoon. En als in je Mina bent, verblijf je primitieve tenten, ik vind dat geen omgeving voor kinderen. Het enige nadeel is het verschrikkelijke gemis en dat je alles goed geregeld moet hebben voor de mensen die tijdens je afwezigheid voor je kids zorgen.

Als ik het over kon doen, dan zou ik zijn gegaan wanneer mijn kinderen nog jonger waren want voor een baby kun je makkelijker opvang regelen. Als je kind als naar school gaat, is een kind leerplichtig en dan kunnen zij niet vier weken lang ergens anders logeren.

Mijn advies is dus: ga op hadj als je nog geen kinderen hebt!! Zo mis jij je kinderen niet en val je niemand lastig met de opvang van je kinderen. Ook voor kinderen is het echt zwaar om de ouders zo lang te missen, de mijne hadden het er behoorlijk moeilijk mee. Maar als je al kids hebt, verricht de hadj dan zo snel mogelijk, wacht niet tot ze pubers zijn op uit huis zijn. Ondanks het geregel en gemis, is het wel je plicht om de hadj te verrichten als je de middelen hebt. Daarbij, niemand belooft je morgen!

Een ander advies: neem jonge kinderen niet mee want de reis is behoorlijk lang en zwaar. Ook de bedevaart zelf is fysiek en mentaal zwaar. Je bent helemaal in soort andere sferen, heel erg bezig met je relatie tot Allah en je verricht constant tauba etc. Je wil elke dag het maximale eruit halen door veel te bidden etc. Al deze dingen gaan gewoon niet als je jonge kids bij je hebt. Ik vind het daarnaast ook niet veilig voor kids, de massamenigte is hartstikke gevaarlijk.

Farah vertelt:

Toen ik op hadj ging, waren mijn oudste zes jaar en mijn tweeling vier jaar. Ik besloot om onze kinderen bij mijn ouders achter te laten. Ik wist niet beter dan dat je het beste zonder kinderen op hadj moest gaan. Ik had opvang voor mijn kinderen kunnen regelen dus vond het voor de kinderen alleen maar een gedoe om ze mee te slepen terwijl ze geen besef hebben wat de hadj precies inhoudt. Wij onderhielden wel dagelijks contact via de telefoon, de technologie was nog niet zo ver om contact te onderhouden d.m.v. verschillende apps.

Het voordeel om zonder kind op hadj te gaan, is dat je in alle rust, zonder zorgen en ouderlijke verantwoordelijkheden bezig zijn met de rituelen. Aan de andere kant miste ik mijn kinderen enorm en ik kon eigenlijk niet wachten om naar huis te gaan en ze weer in mijn armen te sluiten. Gedurende de hele hadj bleef ik hier last van houden, ondanks dat ik mij op de mooiste plek van de wereld bevond.

Ik schat in dat een hadj wel mogelijk is met één of twee jonge kinderen, vooral als je makkelijke flexibele kinderen hebt maar je moet natuurlijk wel een goede team vormen met je echtgenoot. Meestal gaat men drie weken op hadj waarvan je maar een paar dagen kwijt bent aan de rituelen, de rest van je tijd kun je vrij besteden en kun je als een vakantie ervaren. In onze groep had een ander gezin hun zoon mee en samen zorgden we voor zijn veiligheid, als dat nodig was. Ik heb gezien dat een heleboel mensen die hun kinderen meenemen en als groot gezin op hadj gaan. Het is dus niet gek of onmogelijk, het vergt natuurlijk wel een goede planning en organisatie.

Rachida vertelt:

Ik ben in 2010 op hadj geweest. Destijds had ik alleen mijn twee oudste kinderen (toen: drie en één jaar). Ik heb mijn dochters bij mijn ouders achtergelaten, mijn broertje en twee zusjes woonden toen ook bij mijn ouders in huis. Destijds was er nog geen Whatsapp dus wij onderhielden veel contact via de telefoon (Arabische simkaart) en sms.

Wij zagen het eerlijk gezegd niet zitten om met twee kleine kinderen op bedevaart te gaan. We hadden veel gelezen en naar ervaringen van anderen geluisterd. Mijn ervaring is ook dat het erg druk is, je hebt grote mensen massa’s en je reist veel. De keuze om zonder kinderen te gaan was ook makkelijker omdat beide kindjes nog niet leerplichtig waren.

Omdat wij zonder kinderen gingen, hebben mijn man en ik ons goed kunnen concentreren op de handelingen tijdens de hadj. Het is zo ontzettend druk, en soms is het een kwestie van overleven en sterk zijn zodat een ander je niet zo maar aan de kant kan duwen. Slapen is moeilijker. En de dagen van de hadj, dus naar Arafat, Mina en Muzdaliffah gaan is bijna niet te doen met kinderen in mijn ogen. Je loopt kilometers in warm weer. Voor een volwassene is het al zwaar, laat staan voor een kind.

Natuurlijk mis je kindjes ontzettend veel. Maar ik weet niet of je het vaker gehoord hebt: als je daar de eerste stap in de moskee van Mekka zet en je ziet de Kaaba dichterbij komen: je vergeet alles! Je kinderen, de wereld en jezelf. Want opeens sta je op de mooiste plek op aarde.

Mijn advies is: GA. Zijn je kindjes onder de 5 jaar en heh hebt goede oppas? Ga. Heb je je gezondheid en geld? Ga dan alsjeblieft. Het zal het mooiste zijn wat je met je man mee zult maken. Ga als je jong bent. Ik was de jongste van mijn groep (ik was toen 30) de andere vrouwen waren 45 jaar of ouder en de meeste van hen hebben het echt heel zwaar gehad. Kinderen achterlaten is altijd moeilijk. Maar hoe meer kinderen en hoe ouder dan word het alleen maar moeilijker. En blijf je het uitstellen. Ik heb nooit spijt gehad van onze beslissing. En ik ben zo blij dat ik ben gegaan. Het was naast de geboorte van mijn kinderen het mooiste wat ik ooit heb meegemaakt.

Het valt op dat alle mama’s die ik heb mogen interviewen hebben gekozen om hun kinderen zelf níet mee te nemen. In alle gevallen lieten de mama’s de kinderen achter bij hun moeder/ouders. Natuurlijk misten zij hun kinderen maar zij gaven aan dat zij op deze manier zich volledig hebben kunnen richten op de handelingen van de Hadj. Insha Allah heb je na het lezen van deze ervaringen een beter beeld kunnen vormen rondom dit dilemma. 

Mocht je tips willen lezen over op Umrah gaan met kinderen, en waar je dan op kunt letten? Lees dan dit artikel: Umrah met kinderen | tips voor een succesvolle reis (in shaa Allah)

Hoe vond jij het om deze ervaringen te lezen? En als je moslima bent, ben jij zelf op Hadj geweest?

Liefs,
Mahwish

Je kunt mij volgen op Facebook ♡ Instagram ♡ Bloglovin