Gastblog: geschreven door Umm Hidaya | Als we denken aan opvoeden, denken we vaak meteen aan grenzen stellen, corrigeren en uitleggen. Het lijkt alsof opvoeden vaak pas begint wanneer een kind iets fout doet. Maar voor ons, als moslims, start opvoeding al vanaf het moment dat het kind geboren wordt; met het zaaien van liefde en bewustzijn van Allah.
Fitrah als basis
Ieder kind wordt geboren met een zuivere natuurlijke aanleg (fitrah), gericht op het herkennen en erkennen van Allah. In de eerste jaren van het leven leert je kind Allah dus kennen. Als we dan kijken naar de Montessori methode, dan noemt Maria Montessori deze eerste jaren ‘de absorbent mind-fase’, waarin kinderen alles wat ze ervaren moeiteloos in zich opnemen. Alles wat je kind ziet, hoort en voelt in deze eerste jaren, vormt de basis voor zijn verdere ontwikkeling.
Onderzoek van psycholoog Jean Piaget bevestigt dat kinderen in deze fase vooral leren door directe ervaring en interactie met hun omgeving (Piaget, 1954). De waarden die je als ouder in deze periode bewust meegeeft, zoals liefde, vertrouwen en structuur, leggen een sterk fundament voor de toekomst van je kind.
Lees ook het artikel: Allah leren kennen door middel van de namen van Allah
Tawhied als fundament van mooi gedrag
We wensen allemaal kinderen die geduldig, eerlijk en respectvol zijn. Toch komt mooi gedrag niet voort uit dwang of controle, maar uit innerlijke overtuiging en bewustzijn. Montessori benadrukt dat respect voor het kind essentieel is en zegt hierover:
“Kinderen verdienen respect om hun onschuld en de belofte van hun toekomst” (Montessori, 1912)
Tawhied betekent: de eenheid van Allah, en het ontkennen van een gelijke aan Allah in al zijn eigenschappen, namen en daden. Dit is de drijvende kracht achter goed gedrag voor moslimkinderen. Wanneer een kind begrijpt dat zachtmoedigheid iets moois is omdat Allah ervan houdt, zal het vanzelf zachtheid waarderen. Je kind zal begrijpen dat eerlijkheid niet alleen door ouders wordt gevraagd, maar ook een principe is dat bij Allah geliefd is. Dit zorgt ervoor dat eerlijkheid een diepere waarde krijgt dan alleen gehoorzaamheid aan volwassenen.
Montessori: vrijheid in gebondenheid
Montessori spreekt van “vrijheid in gebondenheid”, iets wat moslims direct herkennen. Binnen de islam kennen we namelijk vrijheid binnen duidelijke kaders, namelijk halal en haram. Precies zoals Montessori kinderen zelfstandigheid biedt binnen vaste structuren.
Zo geeft Montessori kinderen structuur door een voorbereide omgeving, wat vergelijkbaar is met hoe wij structuur vinden in onze dagelijkse gebeden en duidelijke leefregels. Zelfstandigheid wordt gestimuleerd door verantwoordelijkheid passend bij leeftijd en vermogen, net zoals kinderen binnen de islam stap voor stap leren omgaan met verantwoordelijkheden. En net zoals Montessori wordt in de islam het belang van observeren en begeleiden benadrukt in plaats van straffen. De islam leert ons dus opvoeden met geduld en begrip.
Tawhied thuis integreren
Je kunt tawhied dagelijks integreren door bewust stil te staan bij Allah tijdens kleine momenten. Bijvoorbeeld door bij het eten bewust dankbaarheid te tonen voor het voedsel, waardoor je kind leert dat eten niet vanzelfsprekend is, maar iets waar Allah voor zorgt. Of door je samen te verwonderen over de natuur en daarbij Allah bewust te noemen, waardoor je kind begrijpt dat alles wat bestaat een teken is van de grootsheid van Allah.
©Darya Kolpakova | Dreamstime.com
Dit sluit aan bij het onderzoek van Rudd, Vohs & Aaker (2012), die aantonen dat verwondering het morele bewustzijn versterkt. Montessori zegt hierover treffend:
“Het kind is zowel een hoop als een belofte voor de mensheid” (Montessori, 1949).
Wanneer een kind de wereld ontdekt door verwondering en bewustzijn van Allah, groeit het niet alleen cognitief, maar ook spiritueel en moreel.
Structuur = beperking?
Structuur wordt soms verward met beperking, maar voor jonge kinderen is structuur juist bevrijdend en geruststellend. Net zoals onze vijf dagelijkse gebeden ons helpen om balans te vinden, helpt Montessori’s nadruk op routines en vaste plekken kinderen om zich veilig en geborgen te voelen. Deze veiligheid geeft ruimte aan het kind om zichzelf te ontdekken en zijn persoonlijkheid te ontwikkelen.
Wanneer je kind zich geborgen voelt in een omgeving van structuur en spiritualiteit, creëer je optimale voorwaarden voor zijn groei. Structuur is dus geen beperking, maar juist een stevige basis waarop zelfstandigheid en zelfvertrouwen kunnen bloeien.
Begin vandaag, niet morgen
Je hoeft niet alles perfect op orde te hebben om met bewust opvoeden vanuit tawhied te beginnen. Het draait vooral om bewustwording en consistentie. Door vandaag kleine stappen te zetten in je dagelijkse routines en interacties met je kind, bouw je aan een solide fundament voor morgen. Als Allah een vanzelfsprekende plaats heeft in jullie dagelijkse leven, zal je kind vanzelf deze verbinding maken.
Ben je nieuwsgierig geworden hoe je dit concreet kunt doen? Mijn boek “De Islamitische Montessori” is momenteel nog in ontwikkeling, maar ik werk er hard aan om het binnenkort af te ronden. Hierin laat ik je stap voor stap zien hoe je met Montessori en islamitische principes kunt opvoeden. Volg me op Instagram voor updates, inzichten, herkenbare verhalen en praktische tips.
Uitgelichte afbeelding: ©Viktoriya Popova | Dreamstime.com
Geef een reactie